Küresel ticaret düzeni, II. Dünya Savaşı'ndan bu yana en büyük yeniden şekillenişle karşı karşıya, Bitcoin "dijital altın" statüsü öne çıkıyor.

Mart ayında küresel piyasa, politika belirsizliğinin gölgesinde kaldı ve herkes yeni bir referans noktası arayışında. ABD borsa değerleri hızla yeniden yapılandırılırken, kripto piyasası da buna bağlı olarak dalgalandı. 2 Nisan'da yeni gümrük tarifeleri politikası açıklandığında, küresel ticaret düzeni derin bir yeniden yapılandırma ile karşı karşıya kaldı ve ülkelerin ekonomik politikaları zorunlu olarak acil olarak ayarlandı. Bu tür bir belirsizlik döneminde sabırlı ve sakin kalmak özellikle önemlidir. Yeni düzenin yavaş yavaş şekillenmesini beklerken, piyasa duygularının da buna bağlı olarak ısınması umulmaktadır.

2 Nisan'da, ABD hükümeti "kapsamlı eşit tarife" politikasını resmen açıkladı ve tüm ithal ürünlere en az %10 oranında temel gümrük vergisi getirdi, ayrıca ticaret açığı önemli olan yaklaşık 60 ülkeye ek vergiler uyguladı. Bu hamle, küresel ticaret düzeninde büyük bir sarsıntıya yol açtı ve II. Dünya Savaşı'ndan bu yana en büyük yeniden şekillendirme dalgası olarak değerlendiriliyor.

Haberin açıklanmasının ardından piyasa tepkisi sert oldu. Amerikan borsaları ve dolar büyük ölçüde düştü, dolar endeksi 104 seviyesinin altına indi. Nasdaq endeksi vadeli işlem sözleşmeleri %4'ten fazla bir düşüş yaşadı, S&P 500 endeksi vadeli işlem sözleşmeleri ise %3.5 düştü. ABD'nin yedi büyük teknoloji devinin hisse senetlerindeki düşüş özellikle belirgindi, Apple Inc. işlem sonrası %7.5 düştü. Fonlar, güvenli varlıklara yönelmeye başladı ve spot altın fiyatı ons başına 3160 dolara yükselerek tarihi bir zirveye ulaştı.

Bu seferki ek gümrük vergisi oranı ve kapsamı, Wall Street'in önceki beklentilerini çok aşmaktadır. Yatırımcılar gümrük savaşının nihayetinde ABD ekonomik büyümesinin temellerini etkilemesinden endişe ediyor. Öncelikle, tedarik zinciri kopma riski. Otomobil, çelik-alüminyum ve teknoloji ürünlerine yönelik hedefli ek vergiler (bazı oranlar %25-50'ye kadar çıkıyor), şirketleri tedarik zincirini bölgesel olarak yeniden yapılandırmaya zorlayarak, sanayi zinciri maliyetlerini büyük ölçüde artırıyor. İkincisi, enflasyon sarmalının gizli endişesi. Bir yatırım bankasının hesaplamalarına göre, karşı tedbirler eklendiğinde, ABD Tüketici Fiyat Endeksi muhtemelen 2-2.8 puan artırılabilir.

Birçok ekonomist, ABD'nin ekonomik duraklama olasılığını büyük ölçüde artırdı. Mart ayında, ABD'nin bazı ekonomik veri göstergeleri düşüş gösterdi. Mart sonundaki tarım dışı istihdam verileri, ABD'deki mevcut işsizlik oranının %4,1 olduğunu gösterse de, Mart ayındaki tüketici güven endeksinin nihai değeri, Şubat ayındaki 64,7'den 57'ye düşerek ekonomistlerin beklentisinin altında kaldı. Aynı zamanda, çekirdek PCE fiyat endeksi yıllık bazda %2,8'e ulaşarak "ekonomik büyümenin yavaşladığı ve enflasyonun inatçı olduğu" sıkıntısını doğruladı.

ABD Merkez Bankası, Mart ayındaki para politikası toplantısında ekonomik belirsizliklere ilişkin endişelerini dile getirdi. Bir yandan, ekonomik büyümenin yavaşlama eğilimi gösterdiği; diğer yandan, enflasyonun ise oldukça yapışkan bir seyir izlediği görülüyor. Bu durumda, Merkez Bankası'nın politika kararları ikilemde kalmış durumda. Faiz indirimini seçerse, bu fiyat artışlarını daha da teşvik edebilir; yüksek faiz oranlarını korursa, bu da şirketlerin borç yükünü artıracaktır.

Yeni gümrük politikası açıklandıktan sonra, piyasa ABD Merkez Bankası'nın Haziran ayında faiz indirimine gideceği beklentisini artırdı. Haberlere göre, Merkez Bankası'nın Haziran toplantısında faiz indiriminin olasılığı yaklaşık %70'e yükseldi. Aynı zamanda, gümrük politikasının etkisi yalnızca ABD iç ekonomisi ve para politikası ile sınırlı değil. Diğer ülkeler müzakere etmeye ne kadar istekli? ABD müzakerelerde ne kadar taviz verebilir? Şu anda dünyadaki başlıca ekonomiler karşı tedbir listeleri hazırlıyor; bazı analistler, küresel ticaret ihtilaflarının "noktalar arası çatışma"dan "sistematik karşıtlık"a evrildiğini düşünüyor.

Amerikan borsası Mart ayında düşmeye devam etti ve bu durum 2025'in ilk çeyreğinde S&P 500 ve Nasdaq'ın sırasıyla %8.7 ve %12.3 düşmesine neden oldu ve 2022'den bu yana en büyük çeyrek düşüşünü kaydetti. 2024 Kasım'ından bu yana, S&P 500 endeksi 6200 puandan 5572 puana düştü, %10'dan fazla bir kayıp yaşandı ve zirveden 4 trilyon dolar buharlaştı.

Son iki yılda, ABD hisse senetleri "TINA" etkisiyle dünya genelinden fon çekti ve piyasa değeri dünya hisse senetlerinin %50'sinden fazlasını oluşturdu. Ancak ekonomik döngünün evrimiyle birlikte, bu temellerden sapmış yüksek değerlemelerin sürdürülmesi giderek zorlaşmaktadır. Birçok kurum ABD hisse senetleri için beklentilerini aşağı yönlü revize etti: Bir yatırım bankası S&P 500 yıl sonu hedefini 6500 puandan 6200 puana düşürdü; başka bir yatırım bankası ise 5500 puanın teknik bir geri dönüş başlangıcı olabileceğini, ancak bunun için şirket kârlarının dip yapması gerektiğini uyardı.

2025 yılı için S&P 500 kâr büyüme beklentisi %11'den %7'ye düşürüldü ve teknoloji devlerinin kâr büyüme avantajı daralıyor. ABD politika sinyallerinin karışıklığı, piyasa paniklerini daha da artırıyor. Resmi makamlar bir yandan faiz indirimini teşvik ederken, diğer yandan ekonomik durgunluk olasılığını dışlamıyor; bir yandan durgunluk riskini azaltırken, diğer yandan geçiş döneminin sancılarını kabul ediyor. Bu çelişkili ifadeler, yatırımcıların kafasını karıştırıyor ve piyasa güvenini ciddi şekilde zedeliyor.

"big 7" (Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft, Nvidia, Tesla) ilk olarak satış dalgasıyla karşılaştı, Tesla birinci çeyrekte yaklaşık %36 düştü, Nvidia ise yaklaşık %20 düştü. S&P 500'ün önemli bir parçası olarak, "big 7" Kasım ayından bu yana piyasa değeri toplamda 2.5 trilyon dolardan fazla buharlaştı. Mart ayı sonunda, ABD borsası kısmen toparlandı, S&P 500 5767 puana yükseldi, bu da piyasanın politika "yumuşaması" beklentisini yansıttı, ancak gerçekler o sırada piyasanın iyimser beklentisinin boşa çıktığını gösterdi.

Bazı kurumlar, ABD borsasına tek taraflı bahis yapmanın risk-getiri oranının önemli ölçüde kötüleştiğini belirtiyor. Yatırımcıların, her zamankinden daha fazla çeşitlendirme stratejilerine güvenmesi gerektiği ve ABD borsasının tek taraflı yükselişine körü körüne bahis yapmamaları gerektiği vurgulanıyor.

Dalgalı bir süreçte, Bitcoin nispeten sağlam bir performans sergiledi. Şubat ayının sonundaki sert dalgalanmanın ardından, Bitcoin Mart ayında tek taraflı bir düşüş göstermedi, aksine "V şekli" dalgalanma ile önce düştü sonra yükseldi. Aylık kayıp %2,09 ile sınırlı kaldı ve bu, Nasdaq endeksinin aynı dönemdeki %8,2'lik kaybından belirgin şekilde daha iyi bir performans. Geçmişte oldukça uzun bir süre boyunca Bitcoin ile teknoloji hisseleri arasındaki hareketler yüksek derecede benzerlik gösterdi, ancak bu seferki piyasa dalgalanması sırasında Bitcoin bağımsız bir piyasa sergiledi.

Mart ayının ortasında, ABD düzenleyici kurumlarının kripto varlık politikalarını gevşetmesi ve kurumların alım yapması ile birlikte, Fed'in "yıl içinde üç kez faiz indirme" sinyali vermesiyle, Bitcoin güçlü bir şekilde sıçrama yaptı. Genel olarak, Bitcoin'in Mart ayındaki ayarlaması daha çok teknik bir düzeltme olup, trend düşüşü değildir. Bazı analizler, piyasanın gümrük tarifelerinin olumsuz etkisini kısmen "fiyatladığını" ve en kötü satış aşamasının sona ermiş olabileceğini öne sürüyor.

Her ne kadar mevcut kripto pazar, en son gümrük politikalarının gölgesinde kalsa da, ABD hükümetinin kripto varlık alanındaki tanıma ve düzenleme süreci giderek daha net hale geliyor, bir dizi önlem sektörün uzun vadeli gelişimini sağlamaya yönelik bir yol hazırlıyor:

Öncelikle, 6 Mart'ta, ABD hükümeti bir yürütme emri imzaladı ve "Stratejik Bitcoin Rezervi" (SBR) oluşturdu, daha önce el konulan yaklaşık 200.000 BTC'yi rezerve aldı ve açıkça dört yıl boyunca satılmayacağını belirtti. Bu, ABD hükümetinin Bitcoin'i kalıcı bir ulusal varlık olarak yönetme konusundaki ilk kezdir ve bunun "dijital altın" statüsünün belirlenmesini simgeler.

İkincisi, düzenleyici kurumlar kripto para birimleri konusundaki tarihsel sert tutumlarını kademeli olarak gevşetiyor. Mart ayında ilk kripto para yuvarlak masa toplantısını düzenlediler ve bu yıl Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında işlem, saklama, tokenizasyon ve DeFi konularında 4 yuvarlak masa toplantısı daha düzenlemeyi planlıyorlar. Bu, "yürütme öncelikli" olmaktan "iş birliği ve kural oluşturma" yönüne geçişi açıkça ortaya koyuyor. Özellikle düzenleyici kurumlar, bankaların kripto varlıkları saklama üzerindeki kısıtlamaları kaldırdıklarını açıkladı; bu, bankaların nihayetinde kripto varlıkları yasal olarak saklayabileceği anlamına geliyor. Politika kaldırıldıktan sonra, birçok geleneksel finans kurumu hemen kripto saklama hizmetlerini başlattı ve 2025'in ikinci çeyreğine kadar 200 milyar dolardan fazla kurumsal fonun banka kanallarından giriş yapması bekleniyor.

Kurumsal yatırımcıların kripto varlıklara, özellikle de Bitcoin'e olan ilgisi devam ediyor. 31 Mart'ta, bir küresel üst düzey varlık yönetim şirketinin CEO'su, yatırımcılara yönelik yıllık mektubunu nadir bir ciddiyetle yayımlayarak uyardı: Eğer Amerika, sürekli büyüyen borç ve bütçe açığını etkili bir şekilde kontrol edemezse, son on yıllardır "küresel rezerv para birimi tahtında" oturan dolar, büyük olasılıkla Bitcoin gibi yeni dijital varlıklar tarafından yerinden edilecektir.

4 Nisan'da tarife politikalarının devreye girmesiyle birlikte, ABD ekonomik görünümü giderek daha belirsiz hale geliyor. Eğer ABD ekonomisi tarife politikaları altında derin bir durgunluğa girmeden geçerse ve Fed Haziran'da faiz indirimine giderse, Bitcoin'in ikinci çeyrekte bir trend dönüşümü yaşaması bekleniyor. Ekonomik istikrarsızlık dönemlerinde, Bitcoin'in kıtlığı ve güvenli liman özelliği daha da belirgin hale gelecektir. Piyasa risk iştahı yeniden arttığında, Bitcoin yeni bir varlık sınıfı olarak, piyasanın yeni bir güvenli liman ve değer saklama aracı talebine uygun düşerek, kritik direnç seviyelerini aşarak değer yeniden değerlendirmesi yaşayabilir.

Mart ayında piyasa "stagflasyon endişeleri" ile "politika gevşemesi" arasında dalgalandı. Uzun vadede, tarifelerin devreye girmesi enflasyonu artırarak doların güvenini aşındırırsa, bu durum fonların egemen olmayan varlıklara yönelmesine neden olacaktır. Küresel finansal yeni düzenin en yıkıcı değişkenleri ortaya çıktı, Bitcoin'in dolar egemenliğini sarsıp sarsamayacağı dikkat çekici.