Meme Coin Çılgınlığının Arkasındaki Vergi Tuzakları: 140 Milyar Dolar Pazarının Gizli Endişeleri

2024'te, Bitcoin dünya finans sahnesinin merkezine çıkarken, meme coinlerin de coşkusuna tanıklık ediyoruz. Veriler, bu yıl yaklaşık %75'inin meme coinlerin doğduğunu gösteriyor, Aralık ayının başına kadar meme coin ticaretindeki artış %950'yi aştı ve toplam piyasa değeri 140 milyar doları geçti. Bu heyecan, kripto piyasasına yeni bir canlılık katmakla kalmadı, aynı zamanda çok sayıda sıradan yatırımcının kripto varlıklar alanına girmesini sağladı.

Bu fenomen, insanı 2017 yılı öncesi ve sonrasındaki ICO çılgınlığını hatırlatıyor. O zamanlar, ERC-20 standardının ortaya çıkışı, token ihraç maliyetlerini büyük ölçüde düşürdü, yüzlerce, binlerce projeler ardı ardına ortaya çıktı ve ICO pazarına on milyarlarca dolar akın etti. Bugün, Pump.fun gibi platformlar, token ihraç sürecini daha basit ve adil hale getirerek, hâlâ devam eden meme coin fırtınasını tetikledi. ICO ve meme coin'ler teknik ve mantıksal olarak farklılık gösterse de, yatırımcılar ve projelerin karşılaştığı vergi uyum riskleri benzer olabilir.

Geçtiğimiz ICO çılgınlığında, birçok yatırımcı ve proje sahibi vergi sorunlarıyla karşılaştı. Meme coin çılgınlığı devam ederken, vergi uyumu, kripto varlık yatırımcıları ve meme coin ihraç edenler için yeniden dikkat edilmesi gereken ana mesele haline geldi. Bu makale, kripto yatırımcılarına meme coin çılgınlığında vergi uyumu üzerine düşünceler sunmak amacıyla, ICO ile ilgili vergi kaçakçılığı davaları olan Oyster ve Bitqyck vakalarını gözden geçirecektir.

1. İki Tipik ICO Vergi Kaçırma Vakası

1.1 Oyster davası: Bildirilmemiş coin satış gelirleri nedeniyle kurucu dört yıl hapis cezasına çarptırıldı.

Oyster Protocol platformı 2017 Eylül ayında Amir Bruno Elmaani (takma adı Bruno Block) tarafından kuruldu ve merkeziyetsiz veri depolama hizmetleri sunmayı amaçlamaktadır. 2017 Ekim ayında, platform ICO'ya başladı ve Pearl (PRL) adlı bir token çıkardı. Oyster Protocol, PRL'nin web siteleri ve kullanıcıların veri depolama hizmetlerinden faydalanarak kazan-kazan bir ekosistem yaratacağını ve PRL aracılığıyla değer değişimi ile teşvik mekanizmalarını gerçekleştireceğini iddia etmektedir. Kurucu, ICO sonrasında PRL arzının artmayacağına ve akıllı sözleşmenin "kilitleneceğine" kamuya açık bir şekilde taahhütte bulunmuştur.

ICO aracılığıyla, Oyster Protocol başlangıçta yaklaşık 3 milyon dolar topladı ve ana ağın başlatılması ile veri depolama hizmetlerinin başlamasını sağladı. Ancak, Ekim 2018'de, kurucu akıllı sözleşme açığını kullanarak büyük miktarda yeni PRL bastı ve bunları piyasada sattı, bu da PRL fiyatının çökmesine neden oldu, ancak kişisel olarak büyük kazanç sağladı.

Bu olay, düzenleyici kurumların dikkatini çekti ve nihayetinde SEC tarafından sivil dava açıldı; savcılar Bruno Block'a karşı ceza davası açtı. Savcılar, Bruno Block'un sadece yatırımcı güvenini zedelemekle kalmadığını, aynı zamanda milyonlarca dolar değerindeki kripto para kazancının vergi yükümlülüğünden kaçtığını düşünüyor. 2017 ile 2018 döneminde, yalnızca 2017'de "patent tasarımı" işinden yaklaşık 15,000 dolar gelir elde ettiğini beyan eden bir vergi beyannamesi sundu, 2018'de ise vergi beyannamesi sunmadı ve IRS'ye herhangi bir gelir bildirmedi, ancak en az 12 milyon dolar değerinde mülk, yat gibi yatırımlar yaptı.

Sonunda, Bruno Block vergi kaçırma suçunu kabul etti, 2023 Nisan'da bir suçlu anlaşması imzaladı, dört yıl hapis cezasına çarptırıldı ve vergi dairesine yaklaşık 5.5 milyon dolar tazminat ödedi.

1.2 Bitqyck davası: ICO geliri vergiye tabi tutulmadan transfer edildi, iki kurucu toplamda sekiz yıl hapis cezasına çarptırıldı.

Bitqyck, Bruce Bise ve Samuel Mendez tarafından kurulan bir kripto para şirketidir. Şirket ilk olarak Bitqy coin'i piyasaya sürmüş ve "Bitcoin'i kaçıranlar" için alternatif bir zenginleşme yolu sunduğunu iddia etmiş, 2016 yılında ICO gerçekleştirmiştir. Şirket, yatırımcılara her Bitqy coin'in yanında 1/10 hisse Bitqyck adi hisse senedi sunacağına söz vermiş, ancak gerçekte şirketin hisseleri her zaman kurucular tarafından elinde tutulmuş ve yatırımcılara söz verilen hisseler ve ilgili karlar asla dağıtılmamıştır.

Ardından, Bitqyck BitqyM coin'i tanıttı ve alıcıların Washington eyaletindeki Bitcoin madencilik tesislerine elektrik sağlayarak "Bitcoin madencilik işine" katılabileceklerini iddia etti, ancak bu tesis gerçekte mevcut değildi. Sahte vaatler aracılığıyla, Bise ve Mendez 13,000'den fazla yatırımcıdan 24 milyon dolar topladı ve fonların çoğunu kişisel harcamalar için kullandı.

SEC, Bitqyck'a karşı sivil dava açtı ve 2019 Ağustos'ta bir uzlaşmaya vardı; şirket ve iki kurucu toplamda yaklaşık 10.11 milyon dolar sivil ceza ödemeyi kabul etti. Savcılık, 2016'dan 2018'e kadar Bise ve Mendez'in Bitqy ve BitqyM'i çıkararak en az 9.16 milyon dolar kazandıklarını, ancak ilgili gelirleri az bildirdiklerini belirterek vergi kaçakçılığı suçlamalarını sürdürüyor; bu durum 1.6 milyon dolardan fazla vergi kaybına yol açtı. 2018'de Bitqyck şirketi yatırımcılardan en az 3.5 milyon dolar kazandı, ancak hiçbir vergi beyannamesi sunmadı.

Sonunda, Bise ve Mendez sırasıyla Eylül ve Ekim 2021'de suçlu bulundular ve her biri vergi kaçakçılığı suçundan 50 ay hapis cezasına çarptırıldı (toplamda yaklaşık sekiz yıl) ve her biri 1.600.000 dolar ortak sorumluluk üstlendi.

2. İki dava ile ilgili vergi sorunlarının ayrıntılı açıklaması

Oyster ve Bitqyck davasının temel sorunlarından biri, ICO gelirlerinin vergi uyumu meselesidir. Bazı ihraçcılar, yatırımcıları dolandırarak veya başka hileli yöntemlerle büyük gelirler elde etmiş, ancak kazançlarını az bildirerek veya vergi beyannamesi vermeyerek vergi uyumu sorunlarına yol açmışlardır.

2.1 Amerika'da vergi kaçırma nasıl değerlendirilir?

Amerika Birleşik Devletleri'nde vergi kaçakçılığı ağır bir suçtur ve kasıtlı olarak yasadışı yöntemler kullanarak ödenmesi gereken vergi miktarını azaltmayı ifade eder. Bu genellikle gelir gizleme, masrafları yanlış beyan etme, beyan etmeme veya vergi ödemelerini zamanında yapmama gibi davranışlarla kendini gösterir. Federal Vergi Kanunu'nun 7201. Maddesi'ne göre, vergi kaçakçılığı federal bir suçtur ve bireyler en fazla 5 yıl hapis ve 250.000 dolar para cezası ile karşılaşabilirken, kuruluşlar en fazla 500.000 dolar para cezası ile karşılaşabilir. Belirli cezalar, vergi kaçakçılığının miktarına ve niteliğine bağlıdır.

Vergi kaçakçılığı suçunun oluşması için şu koşulların sağlanması gerekmektedir: ( büyük miktarda vergi borcu; ) aktif vergi kaçakçılığı eylemleri gerçekleştirilmesi; ( vergi kaçakçılığına yönelik öznel niyetin varlığı. Vergi kaçakçılığı araştırmaları genellikle finansal işlemler, gelir kaynakları, varlık hareketleri gibi konuların geriye dönük izlenmesi ve analizini içerir. Kripto para alanında anonimlik ve merkeziyetsizlik özellikleri nedeniyle vergi kaçakçılığı daha kolay gerçekleşebilmektedir.

) 2.2 İki davada vergi ile ilgili eylemler

Amerika'da, ICO'nun her aşaması vergi yükümlülüklerini içerebilir; proje sahipleri ve yatırımcılar farklı aşamalarda farklı vergi sorumlulukları taşırlar. Proje sahipleri ICO ile fon toplarken vergi uyumluluğu gereksinimlerine uymalıdır. ICO ile toplanan fonlar satış geliri veya sermaye artırımı olarak değerlendirilebilir. Örneğin, şirketin işletme giderlerini, yeni teknolojilerin geliştirilmesi veya işin genişletilmesi için kullanılan fonlar şirket geliri olarak görülmeli ve yasal olarak vergilendirilmelidir.

Yatırımcılar, ICO aracılığıyla token elde ettiklerinde vergi yükümlülükleri de vardır. Özellikle elde edilen token'lar ödül veya airdrop sağladığında, bu ödüller sermaye kazancı olarak değerlendirilecek ve sermaye kazancı vergisi ödenecektir. Airdrop ve ödül token'larının değeri genellikle piyasa değeri üzerinden hesaplanır ve vergi beyanı yapılır. Yatırımcıların token'ları satmaları sonucunda elde ettikleri kâr da sermaye kazancı vergisine tabi olacaktır.

Objektif olarak, Oyster ve Bitqyck davalarındaki tarafların davranışları yalnızca yatırımcıların çıkarlarını ihlal etmekle kalmayıp, aynı zamanda dolandırıcılık oluşturmuş ve farklı derecelerde Amerikan vergi yasası hükümlerine aykırı olmuştur.

(# 2.2.1 Oyster davasındaki vergi kaçakçılığı

Oyster davasında, PRL ICO'su sonrasında, kurucular akıllı sözleşme açığını kullanarak büyük miktarda PRL'yi gizlice basıp satmış ve büyük kazançlar elde etmiştir. Bu tür bir davranış, Federal Vergi Kanunu'nun 7201. maddesinin ilgili düzenlemelerini ihlal etmektedir.

Bu durumda, Bruno Block'un Pearl'ü satmadan önce bir madencilik faaliyeti de bulunmaktaydı. Token satışından elde edilen gelir için sermaye kazancı vergisi ödenmesi gerektiği tartışmasızdır, ancak token madenciliği faaliyetinin vergilendirilip vergilendirilmeyeceği konusunda kesin bir görüş birliği yoktur. Bazı görüşler, token madenciliğinin madencilikle benzerlik gösterdiğini, yeni dijital varlıkların yaratılması için hesaplamalar yapılarak gerçekleştiğini, dolayısıyla vergilendirilmesi gerektiğini savunmaktadır. Madencilik gelirinin vergilendirilip vergilendirilmeyeceği, token'ın piyasa likiditesine bağlı olabilir. Token piyasasında henüz likidite oluşmamışsa, madencilikle elde edilen token'ın değeri belirlenemediği için gelir hesaplaması kesin olarak yapılamaz; ancak piyasa belirli bir likiditeye sahipse, bu token'lar piyasa değerine sahip olur ve madencilik geliri vergilendirilebilir gelir olarak değerlendirilmelidir.

)# 2.2.2 Bitqyck davasındaki vergi kaçakçılığı

Bitqyck davasının vergi kaçakçılığı, yatırımcılara sahte taahhütler ve fon toplamanın yasadışı transferini içermektedir. ICO başarılı bir şekilde fon topladıktan sonra, kurucular yatırım getirisi taahhütlerini yerine getirmemiş, bunun yerine elde edilen fonların çoğunu kişisel harcamalar için kullanmıştır. Bu tür bir fon transferi, yatırımcıların fonlarını kişisel gelire dönüştürmekle eşdeğerdir ve proje geliştirme veya yatırımcı yararlarını sağlama amacıyla kullanılmamıştır. Bitqyck davasının temel vergi sorunu, ICO'nun fon toplama aşamasındaki yasadışı transferler ve rapor edilmeyen gelirlerdir.

Amerikan İç Gelir Kanunu'na göre, yasal gelirler kadar yasadışı gelirler de vergilendirilebilir gelir olarak kabul edilmektedir. ABD Yüksek Mahkemesi, James v. United States davasında (1961) bu kuralı onaylamıştır. ABD vatandaşları, yıllık vergi beyannamelerini verirken yasadışı kazançlarını gelir olarak bildirmek zorundadır, ancak bu tür mükellefler genellikle bu gelirleri bildirmemektedir çünkü bu, ilgili makamların yasadışı faaliyetleri hakkında soruşturma başlatmasına neden olabilir. Bise ve Mendez, ICO'dan toplanan fonlardan elde edilen yasadışı gelirleri gelir olarak bildirmemiştir, bu da vergi kanunu hükümlerine doğrudan bir ihlal olup, nihayetinde ceza sorumluluğu üstlenmişlerdir.

3. İpuçları ve Öneriler

Meme coin'ların popülaritesi ile birlikte, birçok kripto sektör profesyoneli büyük kazançlar elde etti. Ancak, daha önceki ICO vergi kaçakçılığı davalarında görüldüğü gibi, meme coin piyasasındaki servet efsanesinde, yalnızca teknolojik yenilikler ve piyasa fırsatlarına odaklanmakla kalmamalı, aynı zamanda vergi uyumu gibi bu kritik konuyu da önemsemeliyiz.

Öncelikle, meme coin'lerin ihraç edilmesiyle ilgili vergi yükümlülüklerini anlamak ve hukuki risklerden kaçınmak önemlidir. Meme coin'lerin ihraç edilmesi, ICO gibi doğrudan bir şekilde fon toplamakla ilgili olmasa da, meme coin ihraç edenleri ve erken yatırımcıların token'leri değer kazandığında, satış yaptıklarında ilgili sermaye kazançları üzerinden vergi ödemeleri gerekmektedir. Herkes zincir üzerinde anonim olarak meme coin ihraç edebilse de, bu durum ihraç edenlerin vergi denetiminden kaçabileceği anlamına gelmez. Vergi yasası risklerini ortadan kaldırmanın en iyi yolu, daha etkili zincir üstü anonim yöntemler aramak yerine vergi yasalarına uymaktır.

İkinci olarak, meme coin ticaret sürecine dikkat edin, işlem kayıtlarının şeffaflığını sağlayın. Meme coin pazarındaki spekülatif doğa nedeniyle, yeni projeler sürekli olarak ortaya çıkmakta ve yatırımcıların işlemleri oldukça sık gerçekleşebilir. Kripto varlık yatırımcılarının detaylı işlem kayıtlarını saklamaları gerekmektedir, özellikle profesyonel kripto varlık yönetimi ve vergi beyan yazılımları kullanarak, tüm alım satım, transfer ve kazançların izlenebilir olmasını sağlamak ve vergi beyanında doğru vergi yasası tanımlaması almak için, potansiyel vergi anlaşmazlıklarından kaçınmak önemlidir.

Son olarak, vergi yasalarındaki gelişmeleri takip edin ve profesyonel vergi uzmanlarıyla işbirliği yapın. Ülkelerin kripto varlıklar için vergi yasası sistemleri hala başlangıç aşamasındadır ve sık sık değişebilir; önemli değişiklikler gerçek vergi yükünü doğrudan etkileyebilir. Bu nedenle, meme币 yatırımcıları ve ihraççıları, bulundukları ülkenin vergi yasalarındaki gelişmeleri yakından takip etmeli ve gerektiğinde profesyonel vergi uzmanlarının görüşlerini alarak en iyi vergi kararlarını vermelidir.

Sonuç olarak, 140 milyar dolara ulaşan meme coin piyasası büyük bir zenginlik etkisine sahip, ancak bu zenginlik yeni bir hukuki zorluk ve uyum riski ile birlikte geliyor. İhraç edenler ve yatırımcılar, ilgili vergi risklerini tam olarak anlamalı, değişken piyasalarda dikkatli ve hassas kalmalı, gereksiz risk ve kayıpları azaltmalıdır.