Danh tính pháp lý của tổ chức phi tập trung: Những thách thức và cơ hội mới mà DAO phải đối mặt

Gần đây, Tòa án Liên bang Khu vực Bắc California, Hoa Kỳ đã đưa ra một phán quyết đáng chú ý về một vụ kiện liên quan đến Phi tập trung tự trị (DAO). Tòa án đã xác định rằng một DAO nào đó nên được coi là một công ty hợp danh thông thường, phán quyết này không chỉ phủ nhận tuyên bố của DAO rằng cấu trúc phi tập trung của nó có thể tránh trách nhiệm pháp lý, mà còn có tác động sâu sắc đến lộ trình tuân thủ của toàn ngành Web3. Bài viết này sẽ phân tích sâu về những rủi ro và cơ hội ẩn chứa phía sau sự kiện này từ góc độ pháp lý, quản trị và phát triển ngành.

Một, tình huống pháp lý của DAO: Phi tập trung không có nghĩa là không có trách nhiệm

Một trong những quan điểm cốt lõi của phán quyết của tòa án là, mặc dù DAO này được gọi là Phi tập trung, nhưng cách thức hoạt động thực tế của nó lại phù hợp với đặc điểm của một công ty hợp danh. Theo khuôn khổ pháp luật của California, việc hình thành một công ty hợp danh không cần phải có quy trình đăng ký chính thức, chỉ cần có lợi ích chung và có hành vi hợp tác tương ứng. Tòa án cho rằng, phương thức quản trị của DAO này và sự nhận diện vai trò của các thành viên đã khiến nó phù hợp với định nghĩa pháp lý của một công ty hợp danh.

Bản án này cung cấp một tham khảo quan trọng cho việc định vị "Phi tập trung" trong khung pháp lý. Tổ chức tự trị phi tập trung, như một đổi mới quan trọng trong lĩnh vực Web3, thường được đặc trưng bởi việc không có quyền lực trung ương và được quản lý chung bởi các chủ sở hữu token. Nhiều DAO cố gắng né tránh luật công ty truyền thống và trách nhiệm đối tác thông qua cấu trúc này, khẳng định rằng họ không phải là thực thể pháp lý chính thức và giữa các bên tham gia không có trách nhiệm liên đới theo pháp luật. Tuy nhiên, bản án này rõ ràng truyền tải một tín hiệu: mô hình tổ chức phi tập trung không thể đơn giản trở thành công cụ để né tránh trách nhiệm pháp lý.

Phi tập trung là lý tưởng cốt lõi của Web3, nhưng phán quyết của tòa án chỉ ra rằng, "phi tập trung" trong quản trị không có nghĩa là có thể hoàn toàn thoát khỏi khung pháp lý truyền thống. Các thành viên của DAO, bao gồm cả những người nắm giữ token tham gia bỏ phiếu, thực sự phải gánh vác những nghĩa vụ pháp lý tiềm ẩn. Phán quyết này cho chúng ta thấy rằng, con đường hiện thực hóa lý tưởng công nghệ vẫn cần phải đối mặt với các ranh giới pháp lý thực tế.

Hai, rủi ro pháp lý của người tham gia DAO

Theo phán quyết của tòa án, nhiều tổ chức nổi tiếng đã được xác định là "đối tác" của DAO này, vì những tổ chức này đã tích cực tham gia vào việc quản lý và bỏ phiếu đề xuất của DAO. Nói cách khác, tòa án xác định rằng những tổ chức nắm giữ token và tham gia tích cực vào quản lý đã vượt qua danh tính của một nhà đầu tư đơn thuần, mà trở thành những đồng điều hành của doanh nghiệp hợp tác, do đó có trách nhiệm liên đới đối với hành vi tổng thể của DAO.

Rủi ro pháp lý nằm ở chỗ, "đối tác" của DAO không chỉ giới hạn ở những người sáng lập tổ chức và các nhà phát triển cốt lõi, mà còn có thể bao gồm tất cả các thành viên tích cực tham gia vào quản trị. Từ góc độ pháp lý, điều này có nghĩa là rủi ro và trách nhiệm giữa các thành viên DAO tăng đáng kể. Nếu DAO được coi là một công ty hợp danh thông thường, các đối tác của nó sẽ chịu trách nhiệm vô hạn đối với các khoản nợ và hành vi của tổ chức. Đối với tình huống của DAO này, phán quyết này có thể thúc đẩy các thành viên DAO xem xét lại hậu quả của việc tham gia quản trị - ngay cả hành động đơn giản như đăng bài trên diễn đàn cộng đồng hoặc tham gia bỏ phiếu cũng có thể được coi là "tham gia tích cực", từ đó dẫn đến những tranh chấp pháp lý phức tạp.

Ba, những thách thức và cơ hội pháp lý của quản trị phi tập trung

Quyết định này chắc chắn đã gây ra cú sốc cho việc quản trị phi tập trung trong toàn bộ lĩnh vực Web3. Các chuyên gia pháp lý cho rằng, phán quyết của tòa án "đã gây ra cú đánh lớn cho việc quản trị phi tập trung", vì điều này có nghĩa là ngay cả những tham gia quản trị nhỏ nhất cũng có thể mang lại trách nhiệm pháp lý lớn. Đối với các nhà phát triển và nhà đầu tư của các dự án Web3, điều này chắc chắn đã làm tăng rủi ro về hoạt động và pháp lý.

Tuy nhiên, những thách thức như vậy cũng có thể trở thành cơ hội thúc đẩy sự thay đổi trong ngành. DAO trong thiết kế và vận hành, làm thế nào để tìm ra sự cân bằng tốt nhất giữa phi tập trung và tuân thủ pháp luật, là vấn đề then chốt mà các dự án khác nhau phải đối mặt trong thời gian tới. Điều này có nghĩa là, tổ chức tự trị phi tập trung có thể cần dần dần áp dụng cấu trúc quản trị hỗn hợp trong tương lai, hoặc xem xét lại hình thức pháp lý của mình, có thể lựa chọn đăng ký là công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc các hình thức thực thể pháp lý khác để hạn chế rủi ro trách nhiệm cho những người tham gia.

Trong khi đó, điều này cũng mang đến hướng khám phá mới cho lĩnh vực tuân thủ Web3. Cách thiết kế một khung quản trị vừa có thể duy trì đặc tính phi tập trung, vừa có thể cung cấp bảo vệ pháp lý cho người tham gia, chính là một trong những vấn đề thách thức nhất trong lĩnh vực dịch vụ tuân thủ hiện tại cũng như trong những năm tới. Tương lai của DAO có thể không nằm ở sự phi tập trung hoàn toàn, mà là sự kết hợp giữa cấu trúc tổ chức linh hoạt và danh tính pháp lý, tìm ra điểm kết hợp tốt nhất giữa đổi mới và tuân thủ.

Bốn, tác động lâu dài đến ngành và hướng phát triển

Phán quyết này có thể chỉ là khởi đầu cho làn sóng quản lý trong tương lai. Khi công nghệ Web3 dần thâm nhập vào nhiều lĩnh vực như tài chính, trò chơi, xã hội, sự chú ý và quản lý của các cơ quan quản lý truyền thống đối với Phi tập trung tổ chức cũng sẽ dần được tăng cường. Vụ án này đánh dấu quá trình chuyển đổi từ khái niệm công nghệ thử nghiệm sang thực tế pháp lý trong quản trị DAO. Trong quá trình này, sự rõ ràng của quản lý có thể là một đảm bảo quan trọng cho sự phát triển lành mạnh của DAO.

Đối với DAO, một trong những hướng đi trong tương lai có thể là việc đưa vào "bao bọc pháp lý", tức là bên dưới bề mặt phi tập trung, thông qua việc đăng ký thực thể pháp lý để cung cấp miễn trừ pháp lý cho các thành viên tham gia. Điều này vừa đáp ứng nhu cầu đổi mới phi tập trung, vừa giảm thiểu rủi ro về mặt pháp lý. Chúng ta thấy, tương lai của Web3 có thể sẽ không chỉ theo đuổi hoàn toàn phi tập trung, mà sẽ tìm ra một con đường trung gian một cách thực tế hơn. Các dự án phi tập trung, như DAO này, cần có sự hỗ trợ tư vấn pháp lý và tuân thủ tinh tế hơn, để đảm bảo rằng trong khi vẫn tiếp tục đổi mới, họ có thể chống chọi với những bất định đến từ môi trường pháp lý đang thay đổi.

Thời đại có nhịp độ cao cần các giải pháp pháp lý linh hoạt hơn, DAO trong tương lai có thể sẽ không còn là một utopia hoàn toàn tự do, mà là tìm kiếm một sự cân bằng động giữa lý tưởng và thực tế. Đối với tất cả các thành viên tham gia DAO, tuân thủ và kiểm soát rủi ro sẽ không còn là những yếu tố tùy chọn, mà là vấn đề then chốt liên quan đến sự sống còn của dự án.