Phân tích sâu về điều khoản dịch vụ Stablecoin: Quyền đổi lại tiềm ẩn rủi ro

Gần đây, sự sụp đổ của UST đã gây ra cú sốc lớn cho ngành công nghiệp tiền điện tử, dẫn đến những hoài nghi về độ ổn định của stablecoin. Một trong những vấn đề được quan tâm nhất là liệu stablecoin có đủ tiền tệ hợp pháp và các tài sản khác để hỗ trợ.

Dự trữ chắc chắn là chỉ số quan trọng để đo lường giá trị neo của stablecoin. Tuy nhiên, nếu các điều khoản pháp lý của stablecoin không cấp cho người nắm giữ quyền rõ ràng để chuyển đổi tài sản trên chuỗi thành tiền tệ hợp pháp, thì ý nghĩa của chỉ số này cần được xem xét lại.

Bài viết này sẽ tập trung phân tích các điều khoản dịch vụ của hai stablecoin có giá trị thị trường lớn nhất là USDT và USDC, kết quả có thể sẽ khiến nhiều người cảm thấy bất ngờ.

Phân tích Stablecoin USDT

Điều khoản dịch vụ USDT Điều 3 quy định rằng nếu quỹ dự trữ gặp vấn đề về thanh khoản, không khả dụng hoặc mất mát, một nền tảng nào đó có thể hoãn việc đổi lại hoặc rút USDT. Nền tảng này cũng giữ quyền thực hiện việc đổi lại USDT bằng các tài sản và chứng khoán có trong quỹ dự trữ.

Ý nghĩa của điều khoản này đáng để suy ngẫm. Nếu USDT thực sự như đã tuyên bố được hỗ trợ 100% bởi quỹ dự trữ, tại sao lại cần trì hoãn việc rút tiền? Câu trả lời có thể ẩn chứa trong các nội dung khác của điều khoản.

Một nền tảng tuyên bố rằng USDT được "định giá" gắn với đô la Mỹ theo tỷ lệ 1:1, nhưng không hoàn toàn được hỗ trợ bởi tiền pháp định. Thành phần dự trữ được nền tảng đó tự quyết định.

Báo cáo đánh giá gần đây của Cục Dự trữ Liên bang chỉ ra rằng các tài sản hỗ trợ USDT có thể bị mất giá hoặc thiếu tính thanh khoản dưới áp lực, dẫn đến rủi ro rút tiền, trong khi sự thiếu minh bạch có thể làm trầm trọng thêm những rủi ro này.

Điều đáng chú ý hơn nữa là một nền tảng giữ quyền "hoàn trả vật chất". Điều này có nghĩa là ngay cả khi người dùng mua USDT bằng đô la Mỹ, nền tảng cũng có thể chọn hoàn trả bằng trái phiếu, cổ phiếu hoặc các tài sản dự trữ khác, thay vì đô la Mỹ.

Chỉ có "khách hàng đã được xác minh" mới đủ điều kiện để trực tiếp đổi USDT trên một nền tảng nào đó. Nói chung, khách hàng trực tiếp là các sàn giao dịch và tổ chức tài chính, chứ không phải là người dùng cuối. Người dùng cá nhân cần hoàn thành quy trình KYC để trở thành khách hàng trực tiếp và có quyền đổi.

Phân tích Stablecoin USDC

Có vẻ như các điều khoản hoàn lại USDC của một nền tảng nào đó nghiêm ngặt hơn. Các điều khoản dịch vụ USDC rõ ràng chỉ ra rằng nền tảng này không cam kết giữ một lượng dự trữ tiền tệ hợp pháp tương đương với USDC, mà hỗ trợ bằng tài sản định giá bằng đô la tương đương.

Mặc dù nền tảng này cam kết "1 USDC đổi 1 đô la", nhưng điều này chỉ áp dụng cho các đối tác của nó, tức là các "Người dùng loại A" như sàn giao dịch và các tổ chức tài chính. Người dùng cá nhân không thể trở thành khách hàng trực tiếp để thực hiện quyền đổi, mà chỉ có thể mở tài khoản thông qua các đối tác (như sàn giao dịch).

Điều đáng lo ngại hơn nữa là các điều khoản dịch vụ của USDC rõ ràng nêu rằng không đảm bảo 1 USDC luôn bằng 1 đô la, vì nền tảng này không thể kiểm soát cách các bên thứ ba báo giá hoặc giao dịch USDC. Điều này có nghĩa là nền tảng này sẽ không yêu cầu các đối tác của mình cung cấp các điều khoản cụ thể cho người dùng cuối, và cũng không chịu trách nhiệm về những tổn thất tiềm ẩn do sự biến động giá của USDC.

Tóm tắt: Quyền lợi không đối xứng

Từ góc độ pháp lý, USDT và USDC không tương đương với tiền tệ hợp pháp. Dự trữ giá trị 1:1 mà hai nền tảng này tuyên bố cũng không hoàn toàn gắn liền với tiền tệ hợp pháp, mà bao gồm các tài sản có thể bị mất giá và ảnh hưởng đến tính thanh khoản.

Nói ngắn gọn, hiện tại người dùng có thể không có quyền tự do quy đổi stablecoin thông qua các biện pháp pháp lý. Đối với USDT, mặc dù cá nhân có thể trở thành khách hàng trực tiếp, nhưng nền tảng giữ quyền không hoàn lại tiền tệ pháp định. Đối với USDC, mặc dù nền tảng cam kết hoàn lại tiền tệ pháp định, nhưng không công nhận cá nhân có quyền thực hiện cam kết đó.

Quyền lợi của bên phát hành stablecoin và người dùng rõ ràng không cân bằng. Cả hai nền tảng này đều không đưa ra câu trả lời rõ ràng về việc cá nhân có thể đổi stablecoin thành tiền tệ pháp định bất cứ lúc nào, ở bất cứ đâu hay không. Sự không chắc chắn này chắc chắn sẽ tăng rủi ro cho người dùng, đáng để theo dõi sát sao.